شیوه هایی برای مطالعه و خلاصه نویسی

قبل از انجام هر کاری باید مراد و منظور آن کار را دانست. برای آشنایی با مطالعه نیز باید بدانیم که مطالعه به چه معناست. تعریف مطالعه: مطالعه یک فرآیند شرطی و اکتسابی جهت افزایش معلومات است. حال به بررسی منظور این تعریف می پردازیم.

الف: فرآیند

فرآیند یعنی مرحله به مرحله، روند، پروسه، یعنی مطالعه باید دارای بخشهای مختلفی مثل گرم کردن، ایجاد آمادگی، پیش مطالعه و ... باشد.

ب: شرطی

شرطی یعنی اینکه یک سری شرایطی دارد و از همه مهمتر یعنی عادت کردن یعنی باید در طول سال تحصیلی به یک روش خاص عادت کرد. ج: اکتسابی: اکتسابی یعنی به دست آوردن پس باید روش مطالعه را یاد گرفت، برای شرطی شدن نسبت به مطالعه باید شرایط زیر را لحاظ کرد: الف: مکان مطالعه ب: زمان مطالعه

ج: روش یا تکنیک مطالعه ویژگی های مکان مطالعه

1ـ مکان مطالعه:

مکان مطالعه باید ثابت باشد و این جای ثابت باید حتماً پشت میز باشد. مطالعه روی زمین، روی تخت و یا در حال راه رفتن به درد نمی خورد. حتی گذشتگان نیز روی زمین درس نمی خوانده اند و از میزهای کوچکی برای کارهای نوشتنی و خواندنی خود استفاده می کرده اند.

2ـ نور اتاق مطالعه:

اگراز لامپ مهتابی استفاده می شود زیاد مناسب نیست و اگر از نور چراغ مطالعه به تنهایی استفاده می شود باز هم مناسب نیست و بهتر است این دو را ترکیب کرد تا در موقع درس خواندن هم طیف زرد و هم طیف سفید را داشته باشیم تا چشم ها خسته نشود. نکته دیگر در باب نور مطالعه این است که حتماً در موقع مطالعه پیرامونتان روشن باشد و فقط محلی که درس می خوانید روشن نباشد.

3ـ دمای اتاق مطالعه:

دمای اتاق باید حدود 25 درجه باشد و برای این منظور لازم نیست تا یک دماسنج به اتاق وصل کنید و اگر بالاتر از 25 درجه بود کولر را روشن و اگر زیر 25 درجه، بخاری را روشن کنید. منظور این است که با لباس راحتی در اتاق خود راحت باشید ولی اگر سرمایی هستید بهتر است لباس بیشتری بپوشید و اتاق را زیاد گرم نکنید چرا که یکی از عوامل حواس پرتی و ایجاد خواب آلودگی گرمای زیاد اتاق مطالعه است.

4ـ دکور اتاق مطالعه:

دکور اتاق هر چه ساده تر و ثابت تر باشد بهتر است یعنی به عبارت بهتر مرتب دکور اتاق را تغییر ندهید و سعی کنید به یک وضعیت عادت کنید و در ضمن چیزی که تداعی کننده خاطره خاصی باشد در اتاقتان وجود نداشته باشد مثل عکس، پوستر و یا یک مجمسه که یادآور خاطره یا مسئله خاصی باشد. هر چقدر فضای دیدتان محدودتر باشد میزان حواس پرتی تان هم کمتر خواهد بود.

5ـ برتری خانه:

بهترین جا برای درس خواندن منزل است ولی اگر نمی توانید در خانه درس بخوانید حالا به هر دلیل. چه دلیل جمعیت زیاد و سرو صدا و یا سکوت بیش از حد می توانید از کتابخانه ها و فرهنگسراها استفاده کنید فقط توجه داشته باشید که بروید کتابخانه درس بخوانید نه اینکه مرکز مشاوره و راهنمایی باز کنید و به جای خواندن وقتتان به امور دیگر صرف شود و به عبارت دیگر تلف شود.

6ـ نقش موسیقی:

درباره موسیقی نتایج ضد و نقیض فراوانی منتشر شده است که خلاصه آن این است که درس خواندن با موسیقی گوش دادن جور در نمی آید هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد. پس سعی کنید اگر عادت دارید در موقع درس خواندن با ضبط درس بخوانید حتماً این عادت را کنار بگذارید و سعی کنید رویکرد مطالعه خود را تغییر دهید چون بعضی ها می گویند برای مطالعه دروس اختصاصی موسیقی مشکل ایجاد نمی کند که خودتان بهتر می دانید که ایجاد می کند پس سعی کنید صادقانه درس بخوانید و با خود روراست باشید تا موفق شود. زمان مطالعه: خلاصه کلام، هیچ قانونی برای زمان مطالعه نداریم هر وقت که راحت بودید همان موقع بهترین زمان برای درس خواندن است. حال ممکن است این زمان 3 صبح باشد یا 12 شب مهم این است که شما درچه زمانی راحت تر هستید که درس بخوانید ولی 3 زمان در یادگیری خیلی مهم است که بهتر است در این زمانها درس بخوانید:

1ـ اول صبح:

به دلیل اینکه تازه از خواب بیدار شده اید و ذهنتان منع قبلی ندارد و مطالب را به راحتی درخود نگه می دارد. پس در برنامه روزانه خود طوری عمل کنید که حتماً اول صبح ها نیم یا یک ساعت بتوانید درس بخوانید. فقط دقت داشته باشید وقتی از خواب بیدار می شوید در یادگیری اختلال صورت می گیرد و حتماً یک یا چند حرکت کششی انجام بدهید. آب میوه یا میوه ای میل کنید تا این اختلال برطرف شود و بعد درس خواند را شروع کنید و بهتر است درسهای سخت را اول صبح بخوانید این درس سخت می تواند ریاضی یا ادبیات باشد و این بستگی به شما دارد.

2ـ آخر شب:

به دلیل اینکه بعد از درس می خوابید و منع بعدی ندارید. مطالب فرصت پیدا می کنند تا از نیمکره راست که جایگاه حافظه کوتاه مدت است وارد نیمکره چپ که جایگاه حافظه بلند مدت است بشود برای همین یادگیری افزایش پیدا می کند و حیف است که شبها جلوی تلویزیون بخوابید سعی کنید روی دفتر و کتاب خوابتان ببرد و آخر شب درسهای دوست داشتنی را بخوانید نه درسهای که حکم لالایی دارند و می خوانید و می خوابید.

3ـ دو ساعت قبل از غروب آفتاب:

به دلیل کاهش اشعه کیهانی و نوع رابطه خورشید با زمین اختلال حواس کم می شود. پس سعی کنید این زمان صرف امور پیش پا افتاده نشود مثلاً اگر می خواهید اتاقتان را مرتب کنید به جای قبل از غروب بعد از غروب این کار را انجام دهید. زمانهای نامناسب مطالعه:

1ـ با شکم پر درس خواندن مناسب نیست: حتماً بین وعده غذایی مثل نهار و شام و آغاز مطالعه حداقل نیم ساعت فاصله باشد.

2ـ با شکم خالی درس خواندن نیز مناسب نیست: اگر گرسنه تان است ولی قسمتی از درستان هم مانده است اشکالی ندارد یک میوه یا شیرینی میل بفرمایید و سپس برگردید و درستان را بخوانید. روش مطالعه: مطالعه باید براساس یکی از سیستم های مطالعاتی باشد تا راندمان لازم را داشته باشد در زیر به یکی از کارآمدترین این سیستمها می پردازیم:

سیستم مطالعاتی pq5r چیست؟ این عبارت اول کلمات زیر است که در ادامه به شرح هر کدام می پردازیم: مراحل قبل از مطالعه پیش مطالعه preview سوال گذاریquestionining مراحل حین مطالعه خواندنreading خلاصه نویسی record مراحل بعد از مطالعه مرور کردن review تفکر کردنrecite تازه کردن مطالعهrefreshness قبل از پرداختن به توضیح مراحل مطالعه لازم است نکات زیر را برای ایجاد عادت جدید متذکر شویم.

نکات مهم و کلیدی که می توانند کمک کنند تا یک حالت خوب را به مدت طولانی حفظ کنیم و خود را با آن سازگار کنیم و مرتباً در تصمیمات جدیدی که اتخاذ می کنیم دچار مشکل نشویم.

منبع: www.taningharb.ir